نویسنده مقاله :رضا پورعالي
تا چند روز ديگر اسکي ايران دهمين حضور خود را در المپيک هاي زمستاني تجربه مي کند؛ حضوري با يک وجه تمايز بزرگ.
تيم ملي کشورمان براي نخستين بار دو بانوي ايراني را در ترکيب خود دارد. اما آيا اين تيم پنج نفره که دو عضو آن يک المپيک ديگر را تجربه کرده اند و مربيان تيم هم خود المپيکي هاي سابق کشورمان هستند، مي توانند تمام رتبه هاي قبلي را بهبود ببخشند؟ براي رسيدن به پاسخ اين سوال شايد بهتر باشد تا روز اختتاميه المپيک سوچي صبر کرد.
نخستين حضور ايران در المپيک زمستاني به سال 1956 برمي گردد که تيم کشورمان با ترکيبي سه نفره به شهر کورتينا آميزوي ايتاليا رفت تا در هفتمين دوره اين بازي ها شرکت کند. بنيک اميريان، رضا بازرگان و محمود بيگ لو نفراتي بودند که 58 سال پيش براي نخستين بار اسکي ايران را صا حب تجربه حضور در المپيک کردند.
بهترين عنوان را هم در آن تيم اميريان به دست آورد که در آلپاين و در بخش سرعت با زمان 5 دقيقه و 2 ثانيه و 7 صدم ثانيه چهل و چهارم شد؛ رتبه اي که هنوز هم با گذشت اين همه سال توسط هيچ اسکي باز ايراني تکرار نشده است.
هشت سال بعد در المپيک 1964 اينسبورگ اتريش تيم ملي اسکي ايران براي دومين بار در اين رقابت ها شرکت کرد. اين بار با چهار اسکي باز آلپاين در المپيک شرکت کرديم، اما هيچ يک از نفرات نتوانستند در ميان 50 نفر برتر مواد خود قرار بگيرند. بهترين عنوان آن تيم را شاه کريم حسيني آقا خان به دست آورد که در مارپيچ بزرگ با زمان 2 دقيقه و 13 ثانيه و 57 صدم ثانيه پنجاه و سوم شد.
المپيک 1968 اين فرصت را براي اسکي ايران فراهم کرد که براي نخستين بار در دو دوره متوالي اين بازي ها حضور داشته باشد. در ترکيب آن تيم چهار اسکي باز حضور داشتند که سه نفر آنها در المپيک قبلي هم بودند؛ لطف الله کياشمشکي، فيضل الله بندعلي و آوانس مگوئردونيان.
اين سه ورزشکار نخستين اسکي بازان کشورمان هستند که حضور در دو المپيک زمستاني را تجربه کردند. اين بار بهترين عنوان نمايندگان کشورمان شصت و ششمي بود که توسط کياشمشکي در آلپاين سرعت به دست آمد.
المپيک 1972 ساپورو، چهارمين حضور تيم ملي اسکي ايران در ادوار المپيک هاي زمستاني بود. از ترکيب چهار نفره تيم کشورمان لطف الله کياشمشکي و فيضل الله بندعلي براي سومين دوره متوالي بود که حضور در المپيک را تجربه مي کردند. همين تجربه به آنها کمک کرد تا عناوين بهتري را نسبت به دو دوره قبلي به دست آورند. فيض الله بندعلي در مارپيچ کوچک با زمان 2 دقيقه و 32 ثانيه و 75 صدم ثانيه سي و دوم شد، عنواني که تا سال 1998 بهترين عنوان ورزشکاران المپيکي کشورمان در المپيک زمستاني به شمار مي رفت. در همان مسابقه، قربانعلي کلهر با اختلاف 5 ثانيه و 22 صدم ثانيه نسبت به بندعلي از خط پايان گذشت و بعد از او در رده سي و سوم قرار گرفت. تيم ملي اسکي کشورمان براي چهارمين دوره متوالي در المپيک 1976 اينسبورگ حاضر بود. تيم کشورمان باز هم با چهار نماينده در بازي ها حضور داشت و عنوان چهل و هفتمي قربانعلي کلهر در مارپيچ بزرگ، بهترين عنوان کاروان اعزامي ايران به اتريش بود.
دوري 22 ساله
پس از آن 22 سال طول کشيد تا اسکي ايران حضور در المپيک زمستاني را تجربه کند. در المپيک 1998 ناگانوي ژاپن برخلاف ادوار گذشته کشورها بايد سهميه کسب مي کردند. به عبارتي تا قبل از آن اسکي بازان ايران و ساير کشورها با دعوت کميته بين المللي المپيک در بازي هاي زمستاني شرکت مي کردند، اما از سال 1998 با توجه به افزايش تعداد شرکت کننده ها، حضور در المپيک سهميه بندي شد. به اين ترتيب تيم ايران با يک ورزشکار در ناگانو شرکت کرد. جالب آن که حسن شمشکي در مارپيچ کوچک با زمان 2 دقيقه و 26 ثانيه و 99 صدم ثانيه سي ام شد تا بهترين عنوان تاريخ اسکي ايران را به دست آورده باشد.
در المپيک 2002 که در شهر سالت ليک سيتي آمريکا برگزار شد دو نماينده داشتيم، اما هيچ يک در رده بندي نهايي مواد خود جايگاهي به دست نياوردند. نکته قابل توجه اين المپيک اين بود که براي نخستين بار نماينده کشورمان مصطفي ميرهاشمي در بخشي غير آلپاين (صحرانوردي) در المپيک زمستاني شرکت کرد.
در المپيک 2006 تورين نيز همچون المپيک 2002 با دو نماينده؛ يکي در آلپاين و ديگري در صحرانوردي شرکت کرديم. در اين ميان بهترين عنوان را عليداد ساوه شمشکي به دست آورد که در مارپيچ بزرگ با زمان 3 دقيقه و 3 ثانيه و 88 صدم ثانيه در مجموع دو مرحله سي و ششم شد. اين بهترين عنوان اسکي ايران در مارپيچ بزرگ رقابت هاي المپيک زمستاني به شمار مي رود.
و بالاخره نهمين حضور ايران در المپيک زمستاني هم سال 2010 در ونکوور کانادا بود. قرار گرفتن اسکي بازان ايراني در رنکينگ زير 500 نفر برتر دنيا باعث شد تيم کشورمان با چهار سهميه در المپيک حاضر باشد. اتفاق مهم ديگر حضور مرجان کلهر به عنوان اولين بانوي اسکي باز تاريخ ايران در المپيک هاي زمستاني بود. کلهر در مارپيچ کوچک رتبه 55 و در مارپيچ بزرگ رتبه 60 را به دست آورد تا از اين حيث فعلادر ميان بانوان اسکي باز کشورمان رکورددار باشد. سيد ستار صيد هم در 15 کيلومتر صحرانوردي هشتاد و نهم شد که بهترين عنوان براي اسکي ايران در اين ماده به حساب مي آيد. البته در المپيک ونکوور، حسين ساوه شمشکي با ايستادن در رتبه چهلم مارپيچ کوچک بهترين عنوان را به دست آورد.
بهترين رتبه ايراني ها در المپيک زمستاني
مارپيچ کوچک آقايان:
حسن شمشکي (رتبه 30 در المپيک 1998)
مارپيچ کوچک بانوان:
مرجان کلهر (رتبه 55 در المپيک 2010)
مارپيچ بزرگ آقايان:
عليداد ساوه شمشکي (رتبه 36 در المپيک 2010)
مارپيچ بزرگ بانوان:
مرجان کلهر (رتبه 60 در المپيک 2010)
سرعت آقايان:
بنيک اميريان (رتبه 44 در المپيک 1956)
صحرانوردي (15 کيلومتر):
سيدستار صيد (رتبه 89 در المپيک 2010)