پیست اسکی دیزین به عنوان اولین پیست بین المللی ایران هر سال در فصل سرما میزبان جمعیتی حدود صد هزار علاقه مند است اما کسی نمی داند که این جمعیت پرشور با چه دشواری هایی خود را برای استفاده از امکانات این مجموعه به دیزین می رسانند.
۴۱ سال پیش، همزمان با بهره برداری از پیست اسکی دیزین، ساخت راه دسترسی شمشک ـ دیزین هم به پایان رسید تا مسیر علاقه مندان اسکی در تهران برای رسیدن به این پیست به شکل قابل ملاحظه ای کوتاه شود.
این مجموعه تفریحی ـ ورزشی که در کوه های البرز واقع شده از مسیر جاده چالوس ۱۲۳ کیلومتر با تهران فاصله دارد که این مسافت برای آنهایی که از شمال و شرق تهران راهی پیست می شوند، حتی به ۱۵۰ کیلومتر هم می رسد، اما محور شمشک ـ دیزین این فاصله را تقریبا به یک دوم کاهش داده است؛ یعنی چیزی حدود ۷۵ کیلومتر. این یعنی ۵۰ درصد کاهش هزینه های سوخت و البته ۵۰ درصد کاهش زمان تردد برای علاقه مندان به اسکی. در کنار این دو مورد باید به کاهش ترافیک شهری به اندازه همه خودروهایی که می توانند از محور شمشک به دیزین بروند اما مجبورند از اتوبان های داخل شهر و اتوبان تهران ـ کرج برای رسیدن به چالوس و پیست دیزین استفاده کنند، اشاره کرد.
با این حال کافی است سری به سایت اینترنتی پیست اسکی دیزین بزنید تا با یک تابلوی هشدار قرمز رنگ در همان صفحه اصلی مواجه شوید؛ «جاده بالا بسته است!» این روزها با وجود آن که برف و سرما همه محورهای مواصلاتی شمال کشور را در بر گرفته است، اما تنها محور مسدود براساس آنچه مرکز مدیریت راه های کشور اعلام کرده، محور شمشک ـ دیزین است؛ محوری که اگر باز باشد، همچون گذشته، همه روزه پذیرای هزاران علاقه مند به ورزش های زمستانی خواهد بود. مرگ ۹ کوهنورد و گرهی که کور شد شکی وجود ندارد که محور گردشگری شمشک ـ دیزین ـ چالوس از استانداردهای کافی برای تردد وسایل نقلیه برخوردار نیست. عرض کم، پیچ و خم های تند همراه با شیب و نداشتن گاردریل از جمله مواردی است که از میزان ایمنی این مسیر می کاهد.
به همه این نواقص باید احتمال بروز بهمن در طول زمستان را هم اضافه کرد؛ اتفاقی که چهار سال پیش ۹ کوهنورد را به کام مرگ کشاند. برخی می گویند همین حادثه باعث شده مدیران راه و ترابری استان تهران تصمیم بگیرند این محور در شش ماه دوم سال بسته باشد. بهمن ۸۸ اعضای دو تیم کوهنوردی که در قالب گروه های چندنفره برای آموزش و تفریح راهی کوهستان شده بودند، به دلیل ریزش ناگهانی بهمن زیر برف مدفون شدند. این اتفاق تلخ در سه کیلومتری پیست دیزین افتاد و هیچ ارتباطی هم به خود پیست نداشت، اما خیلی ها را به پاسخگویی واداشت و در نهایت هم از همان تاریخ، محور شمشک ـ دیزین در زمستان به روی گردشگران و علاقه مندان به اسکی بسته شد.
قربانعلی سولقانی، مدیرسابق پیست بین المللی دیزین سال گذشته به «جام جم» گفته بود: در همه جای دنیا قبل از آغاز فصل اسکی مسئولان محلی و استانی، جلسات متعددی می گذارند تا بتوانند با راهکارهای مناسب، ضمن فراهم کردن شرایط مساعد برای بازدیدکننده ها، از بیشترین امکان جذب توریست بهره مند شوند، اما در ایران درست برعکس است؛ یعنی زمانی که اولین بارش شروع می شود همه کسانی که می توانند کمک کنند، شروع به بهانه تراشی می کنند. وی با بیان این که مسیر شمشک ـ دیزین برای پیست دیزین یک مسیر حیاتی به شمار می رود می افزاید: ۹۰ درصد علاقه مندان به اسکی ساکن شمال و شمال شرق تهران هستند و با یک ساعت رانندگی از طریق شمشک می توانند خود را به پیست برسانند اما بسیاری از همین علاقه مندان وقتی این محور بسته می شود به دلیل طولانی شدن مسیر و ترافیک سنگین، قید حضور در پیست را می زنند. در هیچ کجای دنیا مسئولان محلی اینچنین نسبت به منطقه ای که در آن یک مجموعه تفریحی ـ ورزشی بزرگ قرار دارد، بی توجه نیستند. در ظاهر گره کور این مشکل فقط به دست اداره کل راه و شهرسازی استان تهران باز می شود. سولقانی می گوید: آنها به ما می گویند شما مسئولیت این محور را به عهده بگیرید و با هزینه های شخصی آن را باز کنید. پس وظیفه وزارت راه چیست؟ مگر نه این که راه باید در اختیار وزارت راه باشد. متاسفانه آنها توقع دارند بخش خصوصی علاوه بر سرمایه گذاری در بخش توسعه ورزش، بخش زیادی از توان و انرژی خود را در زمینه راهداری صرف کند. ما سال گذشته فقط برای برف روبی و نگهداری از مسیرهای منتهی به دیزین ماهی ۱۰۳ میلیون تومان به پیمانکار پرداخت کردیم، اما راه، بهمن دارد، خرابی دارد، تصادف دارد و طبیعتا مسئولیت هیچ یک از این حوادث به عهده ما نیست. این درست نیست که در شش ماه اول سال این محور زیر نظر وزارت راه باشد اما با اولین بارش، همه سلب مسئولیت کنند و بگویند به ما ارتباطی ندارد.
مسئولان اداره کل راه و شهرسازی استان تهران و شمیرانات می گویند چون در طول این محور هیچ سکنه ای وجود ندارد هیچ مسئولیتی در قبال آن نداریم. آنها نبود ده، پانزده خانوار روستایی را بهانه می کنند اما نمی گویند اگر این محور باز باشد روزانه شرایط تردد برای حدود هزار اسکی باز که به دنبال انجام یک ورزش سالم هستند، تسهیل می شود. مسئولان عملا فشارهایی می آوردند که بخش خصوصی به این ورزش ورود نکند. شاید یکی از دلایل بسته ماندن این محور همان اتفاقی باشد که چهار سال پیش باعث مرگ ۹ کوهنورد شد. سولقانی می گوید: آن اتفاق ناگوار در سه کیلومتری پیست دیزین افتاد و هیچ ارتباطی هم به پیست نداشت، اما سند خانه من هنوز در گرو آن پرونده است.
فراموش نکنید ورزش در ارتفاعات همیشه خطر آفرین بوده است و بهمن هر سال جان خیلی ها را در نقاط مختلف جهان می گیرد. ورزش اسکی هم یک ورزش کوهستانی است و طبیعتا در کوه ها و گردنه های صعب العبور انجام می شود، اما آیا در همه جای دنیا چنین نگاهی به ورزش اسکی و خطراتش دارند؟ قرار نیست برای هر اتفاقی یک مجموعه ای تعطیل شود یا آن اتفاق بهانه ای شود برای این که جلوی توسعه آن ورزش گرفته شود. من از شما می پرسم، آیا ورزش های سالنی خطر ندارد؟ یعنی اگر برای کسی در یک سالن اتفاقی بیفتد باید آن سالن را تعطیل کرد؟
با این حال فریبرز واحدی مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران از بسته شدن جاده شمشک ـ دیزین با شروع بارش برف در استان تهران خبر می دهد. او معتقد است: شمشک ـ دیزین نه به روستایی ختم می شود، نه راه حمل و نقل شهری و نه راه دسترسی است و در حوزه اختیارات وزارت ورزش و جوانان است. مدیرکل راه و ترابری استان تهران با اشاره به این که تصریح دارد این جاده به دلیل موقعیت خاص واقع شدن در ارتفاعات البرز و احتمال سقوط بهمن و این که پنج منطقه بحرانی بهمن خیز در طول این جاده وجود دارد، می گوید: اگر وزارت ورزش بودجه خاصی برای این جاده در نظر بگیرد، اداره کل راه و ترابری استان تهران این آمادگی را دارد که با به کار گذاشتن سازه های نگهبان یا احداث تونل برای ایمن سازی کامل این مسیر اقدام کند. البته این اگر از آن اگرهایی است که شاید عملی شدنش چند زمستان زمان ببرد. زمستان هایی که بی شک دشواری های زیادی را به ده ها هزار علاقه مند به اسکی تحمیل می کند.